Konsultacje społeczne nowej ustawy do zwalczania zatorów płatniczych

Do 17 października br. można zgłaszać uwagi do projektu Ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych.

Celem ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, która stanowi wdrożenie do prawa polskiego dyrektywy 2011/7/WE, jest skrócenie terminów zapłaty i zwiększeniem dyscypliny płatniczej w obrocie gospodarczym – czytamy w uzasadnieniu Ministerstwa Przedsiębiorczości  i Technologii.

Jak wynika z „Europejskiego Raportu Płatności” 2017  78% przedsiębiorców otrzymuje zapłatę 30 dni po terminie, a 13% czeka na nią nawet do 60 dni. Doliczając do tego średni termin zapłaty wskazany na fakturze, daje to 2 lub 3 miesiące bez wpływów na konto firmy. Zdaniem 45% przedsiębiorców jest to celowe działanie ich kontrahentów. Z raportu Forum Obywatelskiego Rozwoju „Zatory Płatnicze: Duży problem małych firm” wynika, że ponad połowa firm deklaruje, że występowanie opóźnień jest barierą dla prowadzonej przez nie działalności. Aż 29,8% przedsiębiorstw wskazuje na utrudnienia w regulowaniu własnych zobowiązań na skutek problemów z otrzymywaniem należności, a 28,9% ogranicza z tego powodu inwestycje).

Rosną koszty obsługi przeterminowanych należności – jeszcze w lipcu 2017 r. było to 6,3%, natomiast w kwietniu 2018 r. jest to już 7,3% całości kosztów.

Poza nieterminowym regulowaniem należności, na rozwój gospodarki negatywnie wpływa zjawisko ustalania w umowach nadmiernie wydłużonych terminów zapłaty. I choć nie każdy termin zapłaty dłuższy niż przewidziane ustawowo 30 lub 60 dni jest a limine nieuczciwy, to konieczne jest wprowadzenie regulacji wzmacniających pozycję potencjalnych wierzycieli w sytuacji, gdy wydłużone terminy nie mają uzasadnienia, nawet jeżeli wierzyciel godzi się, z różnych względów, np. ekonomicznych, na zawarcie niekorzystnej dla siebie umowy – uważają twórcy zmian. Z wspomnianego już „Europejskiego Raportu Płatności 2017” wynika, że w 2017 r. aż 52% polskich firm została zmuszona do zaakceptowania dłuższych terminów płatności.

Nierzetelne regulowanie własnych płatności oraz narzucanie w warunkach przewagi rynkowej nadmiernie wydłużonych terminów płatności powoduje brak możliwości regulowania przez wierzycieli własnych należności, co prowadzić może do narastania zjawiska zatorów płatniczych; ponoszenie dodatkowych kosztów prowadzenia działalności związanych z przeterminowanymi należnościami; osłabienie inwestycji – szczególnie przez przedsiębiorstwa z sektora MŚP; wynika to z faktu, że inwestycje charakteryzują się dużą elastycznością, czyli możliwością odłożenia ich w czasie w przypadku problemów z kapitałem. Powstają też trudności z wprowadzaniem na rynek nowych produktów, co w konsekwencji hamuje rozwój przedsiębiorstw, konieczność podnoszenia cen produktów lub usług, zmniejszanie funduszu wynagrodzeń, w tym ograniczanie zatrudnienia.

Przepisy ustawy przewidują rozwiązania, które zmierzają do eliminacji „nadużywania swobody zawierania umów na niekorzyść wierzyciela”. Priorytetem w przedłożonym projekcie jest przyjęcie skutecznych instrumentów ochrony wierzycieli. Tego celu nie sposób osiągnąć inaczej, niż przez przyjęcie również takich rozwiązań, które w nowoczesny sposób rozwijają tradycyjne instytucje prawa cywilnego.

Poza zmianami przewidującymi rozwiązania o charakterze stricte cywilnoprawnym, proponuje się zmiany innych ustaw o charakterze administracyjnoprawnym i z zakresu prawa wykroczeń i dyscypliny finansów publicznych. Instrumenty cywilnoprawne mogą bowiem okazać się w wielu przypadkach niewystarczające.

Pełną treść dokumentu można pobrać pod adresem: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12316111/katalog/12535092#12535092

Zaś uwagi można zgłaszać na adres: e-mail: l.czucharski@pracodawcyrp.pl